Çiğneme fonksiyonu için gerekli olan alt ve üst çene gelişimi alt ve üst çenenin gelişimi olarak anlaşılır. Bu gelişimle alakalı olarak belirleyici olan durum kesin bir çene gelişim şeklinin olmamasıdır.
Gelişimin ömür boyu devam edeceği konusundaki gerçeği ortaya çıkaran da bu durum olduğundan çene gelişimi bir ömür sürer. Bebekken annesinden süt emmeye başlayan bebekle başlayan gelişim çeşitli aşamalardan geçerek sürekli gelişlim içinde olur ve gelişimine devam eder.
Çene Gelişimi Nasıl Olur?
Çenenin uzun süren gelişimi emme fonksiyonu sırasında gerçekleşen ileri ve geri hareketle başlar. İlk kesici dişlerin ortaya çıkmasından sonra daha da genişleyen hareketler sayesinde eklem bölgesinde şekillenmeler de başlamış olur.
Eklemler dişin yuvarlaklaşmasına ve gelişmeye devam etmesine olanak tanır. Eş zamanlı olarak yatay bir gövde şeklinde gelişim alt ve üst çenenin gelişimine paralel şekilde devam eder.
Süt Emen Bebekle Başlayan Çene Gelişimi
Bebek yeni doğduğunda sahip olduğu emme refleksi doğru çene yapısı gelişimi için ilk ve en önemli adımdır. Doğumdan önce alt çene daha ileri doğru ve emmek için uygun olarak tasarlanır. Ardından emme süreci başladığında alt çene enine ve ileri doğru büyümek adına gelişmeye başlar.
Doğumdan öncesi gelişim emme işlevi sayesinde daha iyi bir gelişime yerini bırakır. Bu eksiklik olduğunda üst çenenin önde durması ve alt çenede küçüklük bulunması tarzında bazı sorunlar ortaya çıkabileceğinden önemlidir.
Çiğnemeye Başlamayla Devam Eden Gelişim
Çiğneme fonksiyonu için gerekli olan süt dişlerinin çıkması sayesinde artık alt çenede hem ileri hem de geri şeklinde gelişimler yaşanmaya başlar. Alt çene kemiğinde yaşanan bu gelişim uzun süreli şekilde devam eder.
Süt ön dişlerin veya kesici dişlerin gelişmeye başlaması durumunda bu gelişim bir süre devam ederken azı dişlerin oluşması sonrasında çenede farklı gelişimler yaşanması aşamasına geçilir.
Köpek Dişlerin Oluşması ve Çenede Açma Kapama Gelişimi
Kesici dişlerden sonra gelen köpek yani azı dişler artık alt çenede yaşanan gelişimi farklı bir aşamaya taşır. Bunun anlamı artık çiğneme durumundan kaynaklanan bir açma kapama özelliğidir.
Açma ve kapama sağlayan bu dişlerin sürtünme olmasını engellemesi ve çenede yaşanacak olan daimi gelişime izin vermesi beklenir. Sürekli yumuşak besinle beslenme uzun süreli açma ve kapama olması anlamına geldiğinden açma ve kapama sınırlamaları düzensiz gelişime neden olur.
Ergenlik ve Gelişen Çene Yapısının Oturması
Çocuklarda ilk çene ve diş yapısı gelişiminin 7 yaşında yapılması önerilir. Bunun nedeni bu yaştan itibaren başlayan, ilk kalıcı dişlerin gelmeye başladığı bir dönemle harekete geçen gelişimdir.
Ortodondik tedavi gerekli olup olmadığına karar verecek olan uzman sayesinde gelişimle alakalı bir sorun olup olmadığına da bakılması sağlanır. 7 yaşla başlayan süreç devamında ergenlik dönemi sonuna kadar sürer. Çünkü dişlerin tamamlanması ve çenenin oturması süreci oldukça uzundur.
Çene Gelişiminde Sorun Ve Çözümleri
Çene gelişimi devam ederken bazı faktörlerden kaynaklı şekilde gelişim sorunları yaşanabilir.
Yaşanabilecek olası sorunlar:
- Süt dişlerinin erken çekilmesi,
- Çenede bölgesel olarak meydana gelen fazla gelişim,
- Çok gelişen kısımların sorun oluşturması
Gibi etmenlerdir. Bu etmenler çenede ve yüzde bariz şekilde görülen bir işlev, şekil bozukluğuna neden olur. Bundan dolayı kontroller her zaman önemlidir. Çenede yaşanan bu sorunlar estetik açıdan kaygı oluşmasına neden olurken beslenme fonksiyonlarında bozukluk oluşmasını da tetikleyebilir.
Çene Gelişimi Sürecinde Beslenme Alışkanlıkları
Çene gelişimi yaşandığı süre içinde özellikle ergenlik dönemi tamamlanıncaya kadar sadece sıvı veya az çiğneme fonksiyonu gerekli olan beslenme tarzından uzak durmak gerekir. Bu sayede çenenizin gelişimi daha doğru bir şekilde gerçekleşir.
Aksi durumda ameliyat yapılması ve çenede yaşanan sorunların düzeltilmesi yoluna gidilmesi gerekir. Sürekli gelişimi devam eden çene yapınızın korunmasında dişler ve beslenme oldukça önemlidir.
